Farkındalık Estetiğinin Ötesinde, Ali Şimşek

alisimsek@birgun.net / 12:15 08 Haziran 2010


Türk Çağdaş Sanatı’nın Genç Yetenekleri 30 Haziran’a kadar CDA Projects’te kendilerini gösteriyor. Sezon için son günler derken Mısır Apartmanı’nın yeni ve dinamik galerisi CDA Projects ilki bu yıl olmak üzere her yıl geleneksel olarak gerçekleştireceği projesi Genç/Yeni/Farklı için haziran ayında iki galerisinin de kapılarını genç yeteneklere açtı. Yaklaşık 500 kişilik bir başvuru havuzu içinden seçilen 26 başarılı genç sanatçıya Genç/Yeni/Farklı sergisinde eserlerini sergileme fırsatı veriliyor. Projenin amacı Çağdaş Türk Sanatı’nın yeni temsilcileri olacak genç sanatçıları desteklemek ve onları sanatseverler ile buluşturmak. Tüm disiplinlere açık olan sergide bu sene jüri görevini Türkiye’deki tek “Müzecilik” eğitim programının kurucusu ünlü sanatçı Prof. Tomur Atagök üstlendi. Sergiye, Burçin Başar, Aslı Torcu, Hüseyin Rüstemoğlu, Çağla Cömert, Ece Akay, Aslı Narin, Gözde Başkent, N.Müge Selçuk, Şerif Karasu, Leyla Emadi, Dilek Ayker, Şefik Özcan, Elçin Acun, R. Alpagut Ayberk, Mehmet Sağbaş, Ercan Akın, Seyit Mehmet Bucukoğlu, Funda Alkan, İpek Şenel, Seçil Büyükkan, Ekin Onat Von Merhart, Faruk Yiğen, Kezban Boyla, Sema Kayaönu, Zeynep Kayan, ve Elif Süsler gibi genç sanatçıların çalışmaları yer alıyor.
FarkIndalIk estetİĞİ
Genç sanatçıların toplu işlerini görmek çok şey öğretiyor. Öncelikle işler pentür ya da tual olsa da kavram ağırlıklı işlerle karşılaşmak gibi… Genç sanatçılar da sanat dünyasındaki büyükleri gibi kavramın ve ironinin penceresinden bakmayı seviyorlar. İroni büyük bir “mesafe” ve yoğun bir “farkındalık” gerektiriyor. Bu bir tarafıyla özellikle boya katmanlarının getirdiği “duyumsama” ve “katılma” ile çatışan bir paradoks da getiriyor beraberinde. Savaş ya da yıkım veya aşk olsun insanın içinde duyduğu her türlü karmaşık duygulanımları bile askıya alıp; orada “seyredilen” bir vaka haline gelebiliyor. Şöyle de söylenebilir: dile gelmede imkansızlıklar taşıyan, dil ötesi bir biçim-içerikle sunulabilen dünya bile çok hızlı üreyebilen yoğun bir kavramsallığın makasında sıkışabiliyor. Bu söylediklerimiz elbette 60 sonrası atağa geçen (düşünce plastik- Kosuth) ama en çok kendini 90 sonra Güncel Sanat içinde gösteren bir üretim alanında kendini gösteriyor. Bu eğilim daha çok 1980 sonrası doğumlu bir kuşak için ise hava-su kadar doğal geliyor; ama acaba doğal bir yöntemi? Zamanla Güncel Sanat’ın yoğun “farkındalık estetiği” de sorgulanacaktır. Yoğun farkındalıkın getirdiği en önemli aşınma ise “bildiğimiz” şeyleri veri alıp, bu “bildikliği” yeniden üretmesi… Zaten ironinin en önemli kozu da bu oluyor. 20. yüzyılın “kaygı çağı” içinde pişmiş ekspresyonizmin (dışavurumculuk) geri çekilmesine neden olmuş kavramsalcılığın hesaplaşılması gereken yönlerinden biri oluyor burası. Ama buranın yavaş yavaş aşılmasına da şahit oluyoruz. Bu sergide de uçlarını görüyoruz. Trajiğe ve politikliğe bakmanın mesafe üretmeyen, duyumsatan, sarsan araçlarıyla da buluşuyor genç sanatçılar. Uzun süredir Avusturya’da koşuşturan Çağla Cömert’in bol gölgeli ve bedeni örseleyen işleri gibi. Ya da Leyla Emadi’nin “orada” duramayan mağdur bedenleri veya Alpagut Ayberk’in trajik oyuncak ayıları gibi… Elbette yukarıda söylediğimiz sorunlar sadece genç bir kuşağa ipotekleyerek konuşulacak şeyler değil. Ama ben bu zengin sergiye baktığımda “farkındalık estetiğini” zorlayan, bildiğimiz şeyler üzerinden tatlı tatlı ironi üreterek, başka bir “bildiklik” üreten hakim estetiğinin yavaş yavaş aşınıp, yeni şeyler duyumsatmaya başladığını da hissettim.
CDA Projects İstiklal Cad. No:163 Mısır Apt.
Kat:2-3 D:5-10, Beyoğlu İstanbul